به گزارش مشرق، واژه حقوق بشر،نسبتا جدید است و فقط پس از جنگ جهانی دوم و تاسیس سازمان ملل متحد در سال ۱۹۴۵ وارد محاورات روزمره شده است. این عبارت جایگزین اصطلاح «حقوق طبیعی» و «حقوق انسان» شده که قدمتی بیشتر دارند.

اساساً حقوق بشر مربوط به مواردی است که شما به دلیل انسان بودن از آن برخوردار هستید. بنابراین حقوق برای همه افراد اعتبار دارد. مثلا شما حق دارید به بخش‌های مراقبت‌های درمانی و تحصیلات دسترسی داشته باشید. حق دارید غذا بخورید تا سیر شوید. شما حق دارید که کشوری را برای زندگی کردن و شهروند بودن داشته باشید.

حقوق بشر بر این نظر استوار است که همه مردم دارای حقوق همگانی هستند؛ بدون در نظر داشتن جنسیت، گرایش‌های جنسی، فرهنگ، تعلقات قومی یا دیگر چیزهای که می‌تواند یک فرد را از دیگران متمایز بسازد.

با توجه به تعارف ذکر شده، دسترسی و استفاده بیماران به داروهای مختلف و مورد نیاز جزو بدیهی ترین حقوق مسلم هر فرد بیماری است و نباید کشمکش‌های سیاسی و اختلافات ملی و بین المللی دامن این حق لازم برای هر فرد در گوشه گوشه جهان را بگیرد.

در این میان با تحریم‌های مختلفی که توسط آمریکا و همدستانش علیه ایران در نظر گرفته شده و سالها اعمال می‌شود، موضوع تحریم دارو از مهمترین موضوعات در بحث اعمال تحریم‌های کالاها و خدمات مختلف است؛آن چنان که این اعمال محدودیت در خرید دارو توسط کشورمان  و انتقال آن به داخل و همچنین انتقال مالی منابع همواره جان صدها بیمار نیازمند دارو را به لب رسانده و صدای اعتراض آنها عالمگیر شده اما دولت آمریکاو متحدنش در کمال گستاخی و بی رحمی نه تنها اجازه ورود داروهای مختلف به ویژه داروی بیماری‌های نادر و خاص را نمی دهند بلکه همواره بر عدم تحریم دارو تاکید دارند.

در نقطه مقابل، صدای صدها بیمار نیازمند به داروهای خارجی و مورد نیاز در بیماری های مختلف هر روز به گوش می رسد؛ همچنان که هنوز به خوبی به یاد داریم که چطور کشورهای به اصطلاح مدعی حقوق بشر در انتقال واکسن کرونا به ایران سنگ اندازی های زیادی کردند.

این آسیب‌های تحریم به جان بیماران به حدی بوده که تامین داروی بسیاری از بیماران را به سرحد مرگ و زندگی کشانده است.

تاثیر زیاد بیماران نادر از تحریم دارویی

حمید رضا ادراکی،مدیر عامل بنیاد بیماری‌های نادر درباره «وضعیت تأمین داروی بیماران بیماری‌های نادر و اینکه آیا این بیماران نیز از شرایط تحریم متأثر شده‌اند؟» می‌گوید:قطعاً این موضوع مشخص است که وقتی همه بیماران از این موضوع متأثر شوند به هر حال بیماران نادر نیز به طور مضاعف تأثیر می‌گیرند؛چراکه اغلب داروهای این بیماران از خارج از کشور تأمین می‌شود.

وی ادامه می‌دهد:‌ تأمین دارو وابسته به مسئله درمان این بیماران است؛چراکه درمان این بیماران به این شکل است که هر روز باید دارو استفاده کنند؛آن هم به صورت مزمن؛یعنی اگر یک روز دارو با تأثیر همراه باشد روی حیات و زندگی آنها تأثیر می‌گذارد و شدیداً تحت تأثیر قرار می‌گیرند. بنابراین وضعیت این بیماران با دیگر بیماران و بیماری‌ها متفاوت است.

نیاز دارویی بیماران نادر مساوی با مرگ و زندگی

ادراکی متذکر می‌شود:بیماری‌هایی وجود دارد که در دوره خاصی درمان را شروع می‌کنند و ممکن است دیر یا زود این کار انجام شود و به شکلی داروی مورد نظر تأمین شود، اما داروی این بیماران باید روزانه مصرف شود و گرفتار این مشکل هستند؛ یعنی یک بیمار «ای‌بی یا پروانه‌ای» هر روز باید این پانسمان را انجام دهد و نمی‌شود گفت چون دارو ندارد یک یا دو هفته دیگر این کار را انجام دهد و بعد دارو را تأمین کنیم؛ بنابراین به شدت این وابستگی در این نوع بیماری‌ها به دارو بیشتر است. این روزها این بیماران به شدت گرفتار مسئله تأمین دارو هستند.

تاثیر پُر رنگ تحریم بر بیماران نادر

مدیرعامل بنیاد بیماری‌های نادر خاطر نشان می‌کند:اکنون مسئله تحریم‌ها بسیار تأثیرگذار بوده است؛ با اینکه کشورهای اروپایی می‌گویند تأثیرگذار نبوده است که این طور نیست. برای نمونه وقتی دارو می‌خواهد وارد شود اصولاً باید یک مبلغی جابه‌جا شود که اینجا مهم‌ترین مشکلی است که پیش می‌آید و این قطع بودن سوئیفت بین کشور ما و دیگر کشورها مهم‌ترین عامل می‌شود که این پول به سختی یا دیرتر جابه‌جا شود؛ در حالی که بیشتر کشورها این مشکل را ندارند. 

وی متذکر شد: مسئله دیگر، این است که هر خدماتی نه فقط دارو باید بیمه شود و وقتی که بیمه صورت گرفت انتقال داده شود؛ در حالی که اکنون شرکت‌های بیمه بین‌المللی نیز از این موضوع تحریم متأثر هستند و ما نیز با این مشکل برخورد می‌کنیم.

ادراکی تصریح کرد: سازمان غذا و دارو که مؤظف است داروی این بیماران را تأمین کند تمهیداتی دارند تا بتوانند از طرقی غیر از راه‌های معمول داروها را تأمین کنند که کار سختی است، اما به هر حال آنچه مسلم است این است که باید داروی بیماران نادر به موقع به دست‌شان برسد و این موضوع به شدت روی وضعیت سلامت بیماران تأثیر می‌گذارد.

بیمار نادر مجبور است به هر روشی داروی خود را تامین کند

مدیر عامل بنیاد بیماری‌های نادر افزود: ما می‌دانیم بیمار نادر وقتی دارو دیر به دستش برسد مجبور است داروی خود را به هر طریقی تأمین کند. تأمین دارو از نان شب برای این بیماران واجب‌تر است و باید توسط سازمان غذا و دارو و وزارت بهداشت تأمین شود و این مسئله شوخی‌بردار نیست.

۵ هزار بیمار نادر با  ۳۶۶ بیماری نادر در ایران

وی گفت:‌ براساس آخرین کار تحقیقاتی که انجام داده‌ایم ۳۶۶ نوع بیماری نادر تاکنون در ایران ثبت‌نام کرده‌ایم و نزدیک به ۵ هزار نفر بیمار نادر در کشور وجود دارد که این افراد کسانی هستند که ثبت مدارک خود را در بنیاد بیماری‌های نادر انجام دادند.

بهرام عین‌اللهی،وزیر بهداشت در هفتاد و پنجمین مجمع جهانی بهداشت در ژنو با بیان اینکه جنگ‌های اقتصادی و مالی به سلامت و بهداشت جوامع آسیب‌های بیشتری می‌زنند، گفت: اقدامات قهری یک‌جانبه آمریکا موجب افزایش تاثیرات کووید- ۱۹ و محدودیت در دسترسی ایران به واکسن‌ها و تجهیزات پزشکی شد.

وی ادامه داد: جمهوری اسلامی ایران پس پیروزی انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۷ شمسی با تحریم‌های متعدد در تجارت خارجی، نفت، خدمات مالی و بانکی روبرو بوده است، اما اعمال مجدد تحریم‌های غیر قانونی و یکجانبه آمریکا در سال ۲۰۱۸ علیه شرکتها و به طور خاص در بخش مالی - تجاری، به گونه‌ای مستقیم و غیر مستقیم مردم را هدف قرار داد و حتی دسترسی بیماران را به دارو و خدمات پزشکی محدود کرد.

تحریم دارویی و تجهیزات پزشکی ایران

وزیر بهداشت متذکر شد: تحریم‌های یکجانبه آمریکا علیه ایران که با تهدید سایر کشورها و جلوگیری از ارائه خدمات و تجهیز مراکز درمانی و بهداشتی و فروش داروهای خاص و فوری و انتقال تجهیزات آزمایشگاهی همراه بود، مشکلاتی را نیز در تبادل مالی، ارزی، بیمه و حمل ونقل شرکتها برای ورود کالاها و محصولات پزشکی بوجود آورد که تبعات منفی بر سلامت مردم داشته است.

عین الهی ابراز کرد: در واقع، به رغم ادعای آمریکا مبنی بر تحریم نبودن تجهیزات درمانی و دارویی، بسیاری از بانک‌ها، موسسات و شرکت‌ها از ترس مجازات احتمالی، در تجارت با ایران بسیار محتاطانه عمل کردند. 

نیاز فوری ۱۲۰۰ بیمار پروانه‌ای به باند پزشکی

وزیر بهداشت متذکر شد:‌ به عنوان مثال شرکت سوئدی «مونلیکه» از ارسال باندهای پزشکی برای بیماران پروانه‌ای (EB) در ایران به دلیل تحریم‌های آمریکا خودداری کرد. این در حالی است که نزدیک به هزار و ۲۰۰ بیمار پروانه‌ای در ایران به این باندهای پزشکی نیاز فوری دارند.

اذعان سازمان ملل بر وجود تحریم دارویی ایران

وی ابراز کرد:کارشناسان سازمان ملل در امور حقوق بشر، اکتبر ۲۰۲۱  در گزارشی با اشاره به مشکلاتی که برخی بیماران در ایران برای دسترسی به دارو و تجهیزات درمانی مورد نیاز خود در نتیجه تحریم‌های آمریکا با آن مواجهند، تاکید کردند: "این تحریم ها مانع برخورداری بیماران از حقوق بشر به ویژه حق سلامت می‌شود."

وزیر بهداشت یادآور شد:واضح است که تحریم‌های یکجانبه آمریکا که بدون مجوز سازمان ملل متحد اعمال می‌شود از حیث انطباق با موازین حقوقی بین‌المللی نیز نامشروع و مغایر با اصل حاکمیت قانون در جامعه بین‌المللی است؛ این تحریم‌ها که به بهانه اعمال فشارهای سیاسی بر دولتها وضع شده‌اند، حقوق بشر را نیز در کشورهای هدف نقض می‌کنند؛ ماده ۲۵ اعلامیه جهانی حقوق بشر تصریح می‌کند: "هر فرد حق یک زندگی استاندارد را از منظر بهداشت و رفاه خود و خانواده‌اش شامل غذا، لباس، مسکن و مراقبت‌های بهداشتی و خدمات موردنیاز اجتماعی دارد."

بیشترین نقض حقوق بشر از آنِ آمریکا است

وحید جلال‌زاده ،رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس یازدهم با بیان اینکه بیشترین نقض حقوق بشر از آنِ آمریکا است،گفت: آمریکا این نقض حقوق را هم در حق مردم و کشور خودش و هم در برابر کشورهای دیگر انجام می‌دهد.

۲۵ درصد زندانیان دنیا در آمریکا!

وی ادامه داد: جمعیت آمریکا ۵ درصد جمعیت کل دنیاست اما ۲۵ درصد زندانی‌های دنیا در زندان‌های آمریکا هستند. خشونت و ظلم علیه لاتینی‌تبارها، زنان، سیاه‌پوست‌ها و… روزانه صورت می‌گیرد؛ اما آمریکا خودش را با رنگ و لعاب به عنوان حافظ و واضع حقوق بشر معرفی می‌کند.

جلال زاده با اشاره به قانون جنگ علیه ترور کشور آمریکا، اظهار کرد:نزدیک به ۸۵ میلیون مردم دنیا از این قانون آمریکا خسارت دیدند. میلیون‌ها نفر در همین افغانستان آواره شدند.

رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس با اشاره به سفر و گزارش «آلنا دوهان»، گزارشگر ویژه سازمان ملل در مورد "تاثیر منفی اقدامات یکجانبه قهرآمیز بر بهره‌مندی از حقوق بشر" گفت: من با وی ملاقات داشتم. تنها یک مورد نقض حقوق بشر و آثار تحریم‌ها در ایران نرسیدن به موقع دارو به بیماران ایرانی و مرگ این عزیزان بوده است.

تحریم‌های یک‌جانبه، تهدیدی جدی برای حقوق بشر است

آلنا دوهان،گزارشگر ویژه سازمان ملل متحد در امر بررسی آثار منفی اقدامات قهری یک‌جانبه بر بهره‌مندی از حقوق بشر، در پایان سفر ۱۲ روزه خود به ایران، بیانیه‌ای صادر کرد و گفت: تحریم‌های یک‌جانبه و رعایت افراطی تحریم‌ها، تهدیدی جدی برای حقوق بشر و کرامت انسانی است. 

در این بیانیه آمده است: به گفته یک کارشناس حقوق بشر سازمان ملل متحد، مجموعه پیچیده تحریم‌های یک‌جانبه علیه ایران، همراه با تحریم‌های ثانویه علیه افراد و نهادهای ثالث، رعایت افراطی تحریم‌ها و اتخاذ سیاست‌های به صفر رساندن ریسک توسط برخی شرکت‌ها و مؤسسات مالی، چالش‌های انسانی و اقتصادی موجود را تشدید کرده و بر زندگی مردم به ویژه آسیب‌پذیرترین اقشار جامعه، تأثیر منفی گذاشته است.

روایت غم انگیزی از بیماران شنیده‌ام

این بیانیه اعلام می‌کند: آلنا دوهان، گزارشگر ویژه سازمان ملل متحد در امر بررسی آثار منفی اقدامات قهری یک‌جانبه بر بهره‌مندی از حقوق بشر در پایان سفر ۱۲ روزه خود به ایران گفت که از بیماران مبتلا به بیماری‌های خاص و افراد دارای معلولیت درباره مشکلاتی که در دسترسی به داروها و تجهیزات کمکی مورد نیاز خود با آن روبرو هستند روایت‌های غم‌انگیزی شنیده است.

وی اظهار کرد:من به شدت نگران عواقب تهدیدکننده جان انسان‌ها هستم که ناشی از هزینه‌های سرسام‌آور دارو و تجهیزات پزشکی تخصصی و در موارد خاص، موجود نبودن آنها به دلیل محدودیت‌های تجاری و مالی ناشی از تحریم‌ها است. بنا به گزارش‌هایی که دریافت کردم این وضعیت به علت تمایل نداشتن شرکت‌های خارجی به عرضه این کالاها است که دلیل آن نیز بیم آنها از عواقب احتمالی این کار از جمله تعقیب کیفری و مجازات‌های مالی است.

دوهان متذکر شد: علی‌رغم تلاش‌ها و اقدامات دولت برای کاهش آثار منفی اقدامات قهری یک‌جانبه (تحریم‌ها) بر اقشار مختلف جامعه به‌ویژه گروه‌های آسیب‌پذیر، مشکلات اقتصادی ناشی از تحریم‌ها همراه با اثرات ادامه‌دار همه‌گیری کووید -۱۹، تحریم‌های مزبور اثرات چندوجهی و انباشته‌ای در همه بخش‌های کشور به جا گذاشته است.

این گزارشگر ویژه تأکید کرد: هرچند اقدامات ایران آثار منفی مستقیم تحریم‌ها بر بهره‌مندی از حقوق بشر را کاهش داده است، اما نباید از وضعیت موجود به عنوان زمینه‌ای برای مشروعیت بخشیدن و قانونی کردن اعمال تحریم‌های یک‌جانبه استفاده شود.

کلام آخر اینکه؛ آنچه آمریکا و هم پیمانانش از آن به عنوان حقوق بشر یاد می‌کنند را باید حقوق ابزاری برای چپاول بشریت نام نهاد؛چراکه آنها برای به استثمار کشاندن مردم کشورهای مختلف، همواره سعی کرده‌اند به اسم رعایت حرمت انسانها و با تابلو حافظان حقوق بشر، بشریت را در هر کوی وبرزنی به بهانه‌های مختلف زمین گیر کرده و به اهداف توسعه طلبانه خود بیشتر جامه عمل بپوشانند.